Moet je wel aangifte doen?

De politie vraagt het weleens, ongetwijfeld uit dienstbaarheid. “Vraag jezelf af of je wel aangifte moet doen.”

Of het nu gaat om aanranding, verkrachting, mishandeling of fietsendiefstal. De vraag doet vreemd aan. Hoe logisch en begrijpelijk en goed bedoeld ook. Het gaat ook voorbij aan wat een slachtoffer verwacht van een aangifte. Je geeft het aan. Je zegt niet of iedereen nu in brand moet vliegen, of er met bommen moet worden gegooid, of dat er nu heel veel papier moet worden verwerkt op het desbetreffende politiebureau. Je komt alleen maar aangeven wat er gebeurd is. Dat is je taak als slachtoffer.

Door alle bureaucratische rompslomp en de moeilijkheden met bewijslast, is er naast de aangifte een nieuwe rechtsfiguur (zo heet dat dan) bedacht. De “melding”. Als je bent geïntimideerd op het werk of iets dergelijks, dan kun je ook volstaan met het doen van een melding. Dan wordt er “alleen maar” melding van gemaakt.

Linguistisch gezien zit er natuurlijk helemaal geen verschil tussen een aangifte en een melding. Voor de gewone niet-jurist is dit dan ook een heel kunstmatig verhaal. Dat moet je er juristen altijd even bij vertellen, want die zijn zo vertrouwd met hun eigen jargon dat ze de achterliggende fenomenologie normaal zijn gaan vinden. Het principe van een aangifte en een melding is hetzelfde. Het slachtoffer c.q. de getuige moet iets aangeven of melden. Je had het ook signaleren of opmerken kunnen noemen. Het onderscheid is vooral van belang voor de juridische afwikkeling. Als de politie de stap van de melding volgt, hoeft het verder behalve noteren weinig te doen, terwijl er op een aangifte een hele bureaucratische molen in gang wordt gezet.

Het toont hoe de rechtsstaat soms in het geheel niet aansluit bij het rechtsgevoel. Recht ja, maar Gerechtigheid? Het minste wat je kunt doen als slachtoffer is aangifte. Wat nu als je op het bureau niet wordt voorgelegd; dat er ook een mogelijkheid bestaat om een melding te doen? Of dat zelfs een melding maar beter niet gedaan moet worden. Moet je dan maar weer naar huis? Zelf opzoeken op internet? Gewoon de dader weer onder ogen komen alsof er niets gebeurd is en de redelijkheid zelve blijven?

Het ethische vraagstuk over de haalbaarheid en bureaucratische verwerking van misdaadbestrijding, wordt zo teruggekieperd bij de slachtoffers. (En de vermeende slachtoffers, juridisch gezien.) U heeft geen bewijs. U bent niet aangerand onder een camera. Wat verwacht u van ons dat wij (politie/OM) doen? Het is jouw woord tegen het zijne.

Alsof de slachtoffers, de echte, niet al genoeg problemen aan hun hoofd hebben. Een slachtoffer van een verkrachting komt aan het bureau en rakelt met de grootste moeite op wat er in detail is gebeurd. Wellicht is er bij de toehoerder vertwijfeling, in hoeverre het slachtoffer niet mede schuldig is aan het misdrijf. Had ze geen te kort rokje aan?  De politie hoort het verhaal aan en realiseert zich dat er geen enkel bewijs is. Het slachtoffer is meteen onder de douche gaan staan. Het was beter geweest als hij/zij de spermasporen had laten zitten en als het haren trekken in blauwe plekken had geresulteerd.

“Weet je zeker dat je aangifte wil doen? Want het is voor ons heel veel werk en jij hebt er eigenlijk niet zo veel aan.  Het is psychologisch heel belastend. Misschien krijg je er nog allemaal gedonder mee. Dalijk krijg je van de dader nog een proces wegens smaad.” Wat moet je antwoord zijn als slachtoffer op zo’n ethisch probleem? Je komt het alleen maar aangeven, niet om te zeggen wat er daarna daarmee moet gebeuren, dat had de wetgever al gedaan.

Stel dat we als antwoord volmondig ja zeggen. Ja, het slachtoffer moet inspraak hebben in de bureaucratische afwikkeling. Moet daarop dan door het slachtoffer op hetzelfde moment als de aangifte-melding worden besloten? Doen we dit dan voor het slachtoffer, of alleen vanwege de beperking van de bureaucratische lasten van de politie? Zeg je in het laatste geval dan tegen slachtoffers dat het belangrijker is om het politiebureau te ontlasten dan om te signaleren wat er volgens wie aan misdrijven is gepleegd?

Moet je aangifte doen. Wat moet men doen met de aangifte. De vraag is op zichzelf terecht. Maar dan moet de vraag wel aan de juiste persoon gesteld worden. En die juiste persoon is dan eerder iemand van het openbaar ministerie dan het slachtoffer. Mij lijkt het dat, wanneer een agent een slachtoffer wijst op de consequenties van aangifte, of zelfs adviseert het niet te doen, het slachtoffer in de rol van aanklager wordt gedrongen, door (te) uitgebreid af te wegen of hij/zij alsnog aangifte moet doen.
Maar ja. Ik wil het alleen maar melden. Of ik hier ook iets mee wil aangeven, dat weet ik nog niet.

Zie ook: http://www.metronieuws.nl/columns/2015/07/moet-ik-aangifte-doen

Edit:  Zie ook:

https://www.politie.nl/aangifte-of-melding-doen

http://www.judex.nl/rechtsgebied/strafrecht/columns/264/tien-vragen-over-het-doen-van-aangifte.htm

http://www.slachtofferwijzer.nl/seksueel-geweld/verkrachting-of-aanranding/juridische-hulp-na-verkrachting-of-aanranding

Edit Edit. NB beetje overbodig maar dus geheel op persoonlijke titel en met dito inslag.

PS ik heb erg veel geedit.

Translate »
×
%d bloggers liken dit: